KUR’AN’DA ALKOL VE KUMAR KONUSUNDA GEÇEN, AYETLER ÜZERİNDE BİRLİKTE DÜŞÜNELİM.
Değerli dostlarım, bu makalemde sizlerin üzerinde düşünmenize vesile olmak istediğim konu, Kur’an’da ALKOL VE KUMAR konusunda geçen ayetleri, Kur’an bütünlüğünde düşünmeye davet etmek istiyorum. Bizler geleneğin ve mezheplerin öğretisiyle ayetleri anlamaya çalıştığımız için, kendimizce kelimelere farklı anlamlar verip, Allah’ın bizlere anlatmaya çalıştığından, farklı anlamlar yüklüyoruz ayetlere. Konumuzla ilgili önce iki ayeti hatırlatmak istiyorum.
Maide 91: ŞEYTAN, İÇKİ VE KUMAR YOLUYLA ARANIZA YALNIZCA DÜŞMANLIK VE KİN SOKMAK, (DAHASI), SİZİ ALLAH’I HATIRLAMAKTAN VE SALÂT TAN (İBADETTEN) ALIKOYMAK İSTER. (ARTIK BUNLARDAN) VAZGEÇTİNİZ DEĞİL Mİ? (Mehmet Okuyan)
Bu iki ayette bahsedilen iki konu üzerinde özellikle durmak istiyorum. ALKOL VE KUMAR. Allah bu ikisi içinde, dikkat ederseniz, bunlar haramdır deyip kestirip atmıyor, ama bizleri farklı bir yöntemle bu illetten vaz geçirmeye çalıştığını görüyoruz. Özellikle şeytan işi bir pislik deyimini kullanıyor. Devamında bu sözlerine Rabbimiz açıklık getiriyor ve diyor ki, şeytan içki ve kumarla aranıza düşmanlık ve kin sokar huzursuz ve mutsuz bir hayatınız olur diye uyarıyor. Uyarıya devam ediyor içki/alkol ve kumar sizi Allah’ı anmaktan uzaklaştırır diye de son noktayı koyuyor. Maide 91. Ayetin son cümlesinde Allah, bu iki ayette yapılan uyarının amacını açıklıyor ve diyor ki TÜM BU AÇIKLAMALARIMDAN SONRA ALKOLDEN VE KUMARDAN VAZGEÇTİNİZ DEĞİL Mİ DİYOR. Demek ki Allah bu uyarılarıyla, bizleri bu iki illetten, imtihanımız gereği özellikle vazgeçmemiz için örnekler veriyor devamında, başımıza neler geleceği bilgisini verip ikaz ediyor. Hatırlatırım Allah zina, hırsızlık, adam öldürmek gibi haramları yasakları sayarken, hiçbir zaman vazgeçtiniz değil mi şeklinde bir uyarıda bulunmaz. Bu konuyu doğru anlamak istiyorsak, lütfen makaleyi sonuna kadar okuyunuz. Şimdide bu konuyla ilgili Kur’an’dan, diğer ayetlere bakalım. Aynı ayeti iki farklı tercümeden, konumuzla ilgili bölümlerini yazmak istiyorum.
Bakara 219: SANA İÇKİYİ VE KUMARI SORARLAR. DE Kİ: “ONLARDA HEM BÜYÜK GÜNAH, HEM DE İNSANLAR İÇİN (BAZI ZAHİRÎ) YARARLAR VARDIR. AMA GÜNAHLARI YARARLARINDAN BÜYÜKTÜR….. (Diyanet meali)
Bakara 219: SANA İÇKİYİ VE KUMARI SORUYORLAR. DE Kİ: BU İKİSİNDE İNSANLAR İÇİN BÜYÜK ZARAR VE BAZI FAYDALAR VARDIR; ZARARLARI DA FAYDALARINDAN BÜYÜKTÜR….( Kur’an yolu/Diyanet işleri.)
Özellikle iki mealden yazdım ama dikkat ettiyseniz, her ikisi de aslında Diyanetin tercümesi. İlk tercümede alkol ve kumarın biz insanlar için BÜYÜK GÜNAH vardır diyor. Diğerinde ise BÜYÜK ZARAR vardır diyor. Elbette her türlü zararlı şeyden bizlerin uzak durması gerekir. Ayet üzerinde birlikte düşünelim. Dikkat ettiyseniz alkol ve kumardan bahsedilirken, birbirinin tam zıttı iki şey söyleniyor. Bunların kısmen az olsa da FAYDALARI olabileceği söyleniyor. Peki, bunun tam zıttı nedir? Elbette ZARARLARI kelimesi, tam zıt anlamındadır. Süleymaniye Vakfı da bu ayeti tercüme ederken, ayette geçen “İSM” kelimesini özellikle kullanıp, parantez içine bakın nasıl anlamını yazmış. “DE Kİ HER İKİSİNDE BÜYÜK BİR İSM (ZARARLAR) VE İNSANLAR İÇİN YARARLAR VARDIR” Elbette şunu söyleyebiliriz Alkol ve kumarda ısrar edenler, bu kötü alışkanlıkları onları, günaha sürükleyecektir diyebiliriz. Şimdide yine aynı konuda farklı bir ayeti hatırlayalım.
Araf 33: DE Kİ “ RABBİM SADECE ŞUNLARI YASAK (HARAM) ETTİ: İSTER AÇIK, İSTER GİZLİ OLSUN HER TÜRLÜ FUHUŞ, İSM (BU KİTAPTA ANLATILAN GÜNAHLARI), HAKSIZ SALDIRI, ALLAH’IN HAKKINDA BİR BELGE (YETKİ) İNDİRMEDİĞİ ŞEYİ O’NA ORTAK SAYMANIZ (ŞİRK) VE ALLAH HAKKINDA BİLMEDİĞİNİZİ SÖYLEMENİZ.” (Süleymaniye vakfı)
Ayet üzerinde düşünmeden önce, bir konuya açıklık getirmek istiyorum. Haram kelimesi yasak anlamındadır, yani siz buna GÜNAH da diyebilirsiniz, çünkü yasaklar çiğnendiğinde günaha götürecektir. Allah Kur’an’da işlenen günahlar konusunda, bir ayrım yapıyor muydu? Elbette yapıyor hatırlayalım, Nisa suresi 41. Ayetinde bakın ne diyor. “EĞER SİZE YASAKLANAN BÜYÜK GÜNAHLARDAN KAÇINIRSANIZ, SİZİN KÜÇÜK GÜNAHLARINIZI ÖRTERİZ VE SİZİ DEĞERLİ BİR YERE KOYARIZ.” Araf 33 ayette dikkat ettiyseniz, açıkça ismen belirterek fuhuş yani zinayı yasaklıyor. Devamında detay vermeden genelleme yaparak, her türlü kötü şeyden uzak durun diyor, ama ismen saymıyor. Devamında haksız yere insanlara saldırmak, öldürmekte yasaktır diyor. Devamında da çok açık ŞİRK koşmayı, Allah’ın açıklamadığı bir konuda fikirler yürütmeyi de apaçık yasakladığını, haram kıldığını bildiriyor. Bizler Allah’ın apaçık bildirdiği yasaklar üzerinde çok fazla durmayıp, detay vermediği konularda fikirler yürüterek, bakın buna göre buda haramdır diyerek, kendi düşüncemizi söylemekte sakınca görmüyoruz. Allah’ın emri olmayan onca konuyu, ALLAH EMRİ KABUL ETMEKTE BİR SAKINCA GÖRMEYİP, DİĞER HARAMLAR GİBİ İSMEN BELİRTİLMEMİŞ ALKOL VE KUMAR KONUSUNDA, KUR’AN’IN İZLEDİĞİ YOLU, YÖNTEMİ ANLAYIP BU İLLETİN BAĞIMLILARINA ANLATMAK YERİNE, HİÇ UĞRAŞMADAN ALLAH BUNLARIDA HARAM KILMIŞ, ALKOL ALIYORSAN NAMAZ KILAMAZSIN, DİNDEN ÇIKARSIN DEMEKTE SAKINCA GÖRMÜYORUZ.
Buradan şunu çok açık anlıyoruz ki Allah, açıkça ismen örnek verip haram dediği, hatta bir kısmına da cezai hükümler getirdiği haramlar, bizlere bildirilmiş büyük günahlardır ve affedilmeyebileceği bildiriliyor. Gelelim alkol ve kumar konusuna. Siz hiçbir ayette alkol ve kumar konusunu Allah bizlere anlatırken, açıkça HARAMDIR BUNUN CEZASI ŞUDUR dediğini duydunuz mu? Elbette hayır, ama Allah bu konuda bizleri harama götüreceği konusunda uyarıyor. Demek ki Allah kullarına bu konuyu, farklı bir şekilde Kur’an’da ikaz ederek uyardığını anlıyoruz. Bunu önce bizler doğru anlamalıyız ki, aynı yöntemle bu illete müptela olanları uyarmalıyız.
Gelelim ayete. Süleymaniye vakfı bu ayette geçen “İSM” kelimesinin yanına, parantez içinde bu kitapta anlatılan günahlar diye not düşmüş. Ama bakara 219. Ayeti tercüme ederken “İSM” kelimesine parantez içinde, ZARARLAR diye tercüme etmiş. Bu tercümeyi farklı meallerde görüyoruz. Demek ki Allah zararlı olan her şeyden bizlerin, uzak durmasını istemiş. Peki, Allah Kur’an’da ZİNAYI, DOMUZU, HIRSIZLIĞI, ADAM ÖLDÜRMEYİ bizzat isim olarak sayıp, haram diyen Rabbimiz, hatta bazılarına cezada hükmedip, bu ayette “İSM” yani genelleme yaparak bizlere zararlı olan bizzat ALKOL VE KUMAR’ a neden haramdır dememiş olabilir? Haram hükmü bizlere Kur’an’da, muhkem yani açık değil de, dolaylı vermiş olabilir mi? Mümkün değil, çünkü sorumlu olduğumuz ayetlerin Allah, MUHKEM yani apaçık olduğunu söylüyor. Bizler, Allah açık muhkem bir şekilde yazmadığı halde alkol ve kumarda bunun içine giriyor, istisnası yok dememiz ne kadar doğru olur? Şunu da hatırlatmak isterim. Benim sanki alkolü ve kumarı savunduğumu Allah serbest bırakmıştır, günah değildir demeye çalıştığımı sakın düşünmeyin. Bunlar Allah’ın dediği gibi, şeytan işi bir pisliktir ve bu alışkanlıklar bizleri GÜNAHA, HATTA AFFEDİLMEYECEK HARAMA GÖTÜREBİLİR. Bizlere düşen Allah’ın biz kullarını, nasıl bu iki illetten vaz geçirmek istiyor, onu doğru anlamaya çalışmak olmalıdır. Burası sizce önemli değil mi? Bunun nedenini araştırıp anlamak yerine, her zaman olduğu gibi, bizler işin kolayına kaçarak, Kur’an’dan zorlamayla delil yaratma çabası içine giriyoruz. Bakara suresi 219. Ayette geçen “İSM” kelimesine, GÜNAH anlamını özellikle veriliyor ve bakın ne deniyor ve delil kanıt gösteriliyor. ARAF 33. AYETİNDE DE GEÇEN VE ALLAH’IN HARAM SAYDIKLARI İÇİNDE İSM/ZARARLI ŞEYLER HARAM DİYORSA, İÇKİ VE KUMARDA HARAM DEMEKTİR DİYE SAVUNMA YAPILIYOR, DELİL GÖSTERİLİYOR. Doğrudur yasaklanmışların içindedir ama bir şartla, bu konuya Allah nasıl yaklaşıyor, nasıl uyarıyor burası çok önemli. İLGİNÇ OLAN SİGARADA "İSM" YANİ ZARARLI ŞEYLERİN İÇİNDEDİR, HATTA ALKOLDEN DAHA ZARARLIDIR. PEKİ GELENEKSEL İSLAM, NEDEN SİGARA HARAM DEMEMİŞTE, FARKLI BİR İSİMLE KONU YUMUŞATILMAYA ÇALIŞILMIŞTIR? İLGİNÇ DEĞİL Mİ?
Bu örnek verilirken, ayetlerin birbirini açıkladığı düşüncesinden yola çıkılarak, bağlantı kuruluyor. Kur’an elbette kendisini açıklayan, izah eden eşi benzeri olmayan bir nurdur. Çok doğru. Hatırlatmak isterim Allah, ayetlerini açıkladığını söylüyor ama nasıl açıklıyor? MUHKEM bir şekilde, yani şüphe duymayacak kadar açık örnekler veriyor. Bu konuyu sizlere diğer ayetlerden örnekler vererek açıklamaya çalışacağım, Allah’ın izniyle. Örneğin Araf 33. Ayetin başında haram kıldıklarını sayarken, zina yani fuhuş örneğini veriyor. Ama açık MUHKEM bir şekilde zina/fuhuşun haram olduğu ile ilgi birçok ayet Kur’an’da görebilirsiniz. Yine size savaş açmamış hiç kimseye savaş açmayın, haksız saldırıda bulunmayın, öldürmeyin diye birçok uyarı ayetlerin de Kur’an’da Haram olduğunu okumuşsunuzdur. Allah emretmediği halde, bunlarda Allah katındandır demenin, çok büyük günah/haram olduğu ve bunun Allah’a şirk koşmak olarak kabul ettiğini, Allah’ın bunu HARAM kıldığını söylediği ayetler apaçık Kur’an’da var. Bu durumda bizler imtihanımız gereği Alkol ve kumar konusunda Allah’ın bunlardan uzak durun, çünkü bunlar sizi benden uzaklaştırır, şeytana yaklaştırır şeklinde uyarı ve tavsiyelerini yeterli görmeyip, Allah’ın açıkça vermediği bir hükmün nedenlerini anlamaya araştırmaya çalışmak yerine, BİZLERİN HARAM DEYİP AMACINI NEDENLERİNİ ARAŞTIRMAMAMIZ, KESTİRİP ATMAMIZ DAHA MI DOĞRU OLUR SİZCE?
Allah alkol yani her türlü sarhoşluk veren içki ve kumar konusunda bizleri birçok ayetinde uyarıp ve özellikle muhkem bir şekilde asla HARAM kelimesini kullanmadan, bizleri imtihan ederek, bakalım hangi kulum sözümü dinliyor, hangi kulum iradesine sahip oluyor ya da olmuyor, bunun imtihanını veriyoruz. Allah isteseydi özellikle HARAM diyerek örneklerini verdiği gibi içki/alkol ve kumar haramdır diyemez miydi? Elbette derdi. Ama demiyor, peki neden? ÇÜNKÜ ALKOL VE KUMAR BİZ İNSANLARIN NEFSİMİZE ÇOK FAZLA YENİLDİĞİMİZ, KONULARDIR DA ONDAN. Onun için yüce Rabbimiz biz kullarına şefkatini gösteriyor yardım ediyor ve bu illetten bizleri telkin ile öğüt ve eğitimle önce bu illetten uzaklaştırmaya çalışıyor. İnatla terk etmediğimizde, Allah’ın yolundan da uzaklaşacağımızı Rabbimiz bizlere anlatıyor, yani ikna etmeye çalışıyor. Ne yazık ki bizler bu gerçeği anlamak istemiyoruz. ALLAH, KULLARIM ALKOL VE KUMAR İLLETİNDEN KURTULMAZSANIZ, BU İLLET SİZİ SONU ATEŞ OLAN HARAMA SÜRÜKLEYECEKTİR DİYOR. Bu konuda sizlere dikkat çekici örnek bir ayet hatırlatmak istiyorum. Bu ayet, anlatmaya çalıştıklarımı onaylayacaktır.
“EY İMAN EDENLER! SARHOŞKEN NE SÖYLEDİĞİNİZİ BİLİNCEYE KADAR. YOLCU OLANLAR HARİÇ, CÜNÜPKEN DE YIKANINCAYA KADAR SALÂT’A (NAMAZA) YAKLAŞMAYIN!” (Nisa 43)
Bazı kişilerin bu ayet hoşuna gitmediği için, ayetin hükmünün kalktığını yani nesh edildiğini bile söylüyorlar. Sizlere sormak istiyorum, Allah sarhoşluk veren bir şeyi içmenin direk ismen HARAM olduğunu söyleseydi, sarhoşluğun geçince namaza dur der miydi? Örneğin zina yapan, ismen sayılan haram dediklerini inatla yiyen, insanlara zulmeden hırsızlık yapan kişiler için, Allah’ın bu şekilde yaklaştığı bir ayet var mıdır? Asla göremezsiniz. Çünkü Allah haram dediği bir şeyi yapma alışkanlığı olan bir kulunu, ASLA HUZURUNA DAVET ETMEZ, KABULDE ETMEZ. Demek ki ismen sayılan bu haramlarla, yani yasakla alkol ve kumardan vaz geçmenin, Allah katında farklı özelliği farklı yol ve yöntemi var demektir. Acaba ne olabilir? Değerli dostlarım Allah biz kullarına şefkatiyle yaklaşıyor ve bizleri nefsi alışkanlıklarımızdan sert ve katı bir şekilde vaz geçirmek yerine eğiterek, tavsiyelerde bulunarak, ÖZELLİKLE DE HUZURUNDA NAMAZ İLE TUTARAK, KÖTÜ ALIŞKANLIKLARIMIZDAN ZAMANLA TERAPİYLE VAZ GEÇİRMEYE ÇALIŞIYOR. Allah biliyor ki bu kötü alışkanlıklar edinen kulu, huzuruma salat ile durduğunda, her gün Allah’a vereceği söz, dualar onu bir gün bu illetten vaz geçirecektir. Allah nefsi duygularla ilgili, farklı bir konuda örnek daha veriyordu Kur’an’da hatırladınız mı? ÇOK EŞLİLİK. Yasaklamıyordu ama ne diyordu hatırlayınız, Nisa suresi 129. ayetinde. “NE KADAR UĞRAŞIRSANIZ UĞRAŞIN, KADINLAR ARASINDA ADALETİ YERİNE GETİREMEZSİNİZ.” Sizce Allah adaletin yerine getirilmediği bir evliliği onaylar mı? Adaletsizlik, Allah’ın yasakladığı günahlar, haramlar ”İSM” ler içinde yok mu? Elbette var. Peki, neden bu konunun hiç konusu bile açılmaz ve haramdır, günahtır denmez İslam toplumunda? Allah bu konuya da açıklık getiriyor ve Nisa suresi 3. Ayetinde de, adaletli olan evliliğin ancak, tek eşli olabileceğini bizlere bildiriyor, yani bu alışkanlığınızdan artık vaz geçin diyor Rabbimiz huzur ve mutlu yaşamak istiyorsanız. Bakın Allah bu nefsi konuyu, tıpkı alkol ve kumar alışkanlığı olan kullarına uyguladığı yöntemi kullanarak uyarıyor, ikaz ediyor yol gösteriyor. Çok şükür günümüzde, asla adaletin sağlanamadığı çok eşlilik yok.
Allah alkol ve kumar alışkanlığını ya da çok eşliliği zina, hırsızlık gibi haramların/yasakların içinde saysaydı ve böyle kullarım huzuruma durmasın deseydi, her gün güne başlarken ve gün bitiminde salata durup, doğru yolda gideceğim Allah’ım bana yardım et, bu illetten kurtar beni diyeceğimiz salat, dua kapısını Allah bizlere kapatmış olurdu. Lütfen ayetlere kendimiz ilaveler yapmayalım ve Allah bizlere ne anlatıyor, bizlere nasıl yaklaşıyor onu önce anlamaya çalışalım. Daha sonra zaten Rabbimiz bizlerin gönül gözünü açacak bizlere yardım edip, ALLAH’IN EN DOĞRU YOLUNDA EMİN ADIMLARLA İLERLEYECEĞİZ.