Bir önceki araştırmada sıralamayı belirleyen 28 kriterden bazılarını elendi ve yerlerine yenilerini eklendi. Bu yılki araştırma 34 kritere dayanıyor.
İstanbul, Antalya ve İzmir'in basamakları beşer onar tırmandığına şahit oluyoruz. Başta Kırklareli, Karaman, Kayseri ve Gümüşhane olmak üzere pek çok flaş şehir var. Ama en alttakilerin kıpırdanamadığını da görüyoruz. Geçen yılın en kötü durumundaki 10 ili bu yıl da aynı yerdeydiler. Hareketlenmeleri kendi aralarında yer değiştirmekten ibaretti.
YAŞAMAK İÇİN İDEAL İLK ON ŞEHİR İÇİN TIKLAYIN
YAŞANMASI EN ZOR 10 İL
1- 72 MARDİN Muhteşem mimarisi ve turizm potansiyeline rağmen yoksulluğu bir türlü kıramadı. Rakamlar olumlu şeyler söylemiyor. Konutlarda en az elektrik tüketimi bu kentte. İşsizliğin en yoğun olduğu dört kentten biri. En olumlu tarafı, suç oranının en düşük olduğu il olması.
2- 73 ARDAHAN Ardahan işsizliğin en düşük olduğu dört ilden biri ama yine de çok yoksul. Türkiye'de kişi başına banka mevduatının en düşük olduğu üçüncü kent. Ancak bu yoksulluk suçu tetiklememiş, suç oranı epey düşük. Kentin ucuzluk ve istihdam oranı dışında olumlu bir verisi yok gibi...
3- 74 KARS Şaşırtıcı bir veri: Türkiye'de tiyatroya olan ilginin en yoğun olduğu kent. Genelde kültüre önem veren kentler zengin olur. Ama Kars örneğinde durum böyle değil. Toplam mevduatın ancak binde biri bu kentte. Devlet de pek elini uzatmamış. En çok kamu yatırımı yapılan kentler arasında 44'üncü sırada.
4- 75 MUŞ Yoksulluktan spor yapmaya vakit var mı? Muş, sporcu sayısı en seyrek olan üçüncü il. Diğer parametrelerine de bakıldığında iyimser olmak güç. Evlerde en az elektrik tüketilen ikinci il. Kişi başına en az vergi ödeyen il. Üniversite mezunu oranı en düşük ikinci il. Tek avuntusu suç oranının düşüklüğü...
5- 76 BATMAN Türkiye petrollerinin kalbi Batman'da zenginlik ve yoksulluk birarada. Petrol kuyularından çıkan servete rağmen işsizliğin en yüksek olduğu dört ilden biri. Sekiz yetişkinden biri otomobil sahibi olabiliyor. Türkiye'nin en ucuz dört kentinden birisi ve suç oranı düşük.
6- 77 ŞIRNAK Bitlis gibi ilgiye muhtaç. Kişi başına en az vergi ödeyen üçüncü il. İşsizliğin en yüksek olduğu dört kentten biri. Eğitim açısından da kötü durumda. Okur yazar oranı en düşük ikinci, ilkokul öğretmeninin en az olduğu üçüncü, ortaöğrenim öğretmeni sayısının en yetersiz olduğu ikinci il.
7- 78 ŞANLIURFA Türkiye'nin en ucuz illerinden biri. Fiyatlar ortalamanın yüzde 4.4 gerisinde. Kişi başına mevduat sadece 477 lira. Konut sahipliğinde yoksulluğun izleri açıkça görülüyor. 10 kişiden biri konut sahibi. İşsizlik yüksek, okur-yazar oranı düşük. İlkokul öğretmeni sayısının en yetersiz, sporcu sayısının en az olduğu il.
8- 79 HAKKARİ Hava kalitesinin en kötü olduğu il olan Hakkari'nin ekonomik verileri hiç parlak değil. Kişi başına en düşük kamu yatırımı Hakkari'ye yapılıyor. Öğretmen açığı var, ortaöğretim öğretmen sayısının en yetersiz olduğu il. Bir yandan da okur yazar oranı en düşük olan üçüncü il.
9- 80 DİYARBAKIR Acil "açılım" gerekiyor. Diyarbakırlı tüm olumsuz şartlara rağmen sanata yoğun ilgi gösteriyor. Tiyatroya ilgide 15'inci, sinemada 19'uncu sırada. Sorunların başında eğitim ve sağlık altyapısı geliyor. Kent eğitimde 73'üncü, sağlıkta ise 76'ncı sırada yer alıyor. Kaza oranı da yüksek ve trafiğe bir çözüm bulunması gerekiyor.
10- 81 AĞRI Eğitim altyapısı en kötü şehir. Ekonomi parametresinden bakıldığında sondan bir önceki sırada. Üniversite mezunu oranının da en düşük olduğu il. Her 47 yetişkinden ancak biri üniversite bitirebilmiş. Okur-yazar oranı en düşük il de Ağrı. En iyi iki özelliği, işsizlik oranının düşüklüğü ve ucuzluk.
İLLER 2009 SIRA 2008 SIRA
Ankara 1 1 Eskişehir 2 4 İstanbul 3 28 Antalya 4 9 Trabzon 5 6 Edirne 6 5 Isparta 7 2 İzmir 8 14 Artvin 9 16 Kırklareli 10 24 Kırıkkale 11 7 Bolu 12 3 Kocaeli 12 13 Karabük 13 38 Karaman 13 31 Sinop 16 20 Elazığ 17 10 Mersin 18 22 Kayseri 19 35 Zonguldak 20 17 Muğla 21 21 Bursa 22 49 Çanakkale 23 11 Samsun 24 43 Kastamonu 25 15 Adana 26 45 Uşak 27 39 Balıkesir 28 36 Denizli 29 25 Gümüşhane 30 50 Rize 31 26 Burdur 32 8 Yalova 33 47 Nevşehir 34 30 Erzurum 35 18 Kütahya 36 19 Aydın 37 37 Giresun 38 41 Tekirdağ 39 59 Bartın 40 56 Malatya 41 53 Manisa 42 42 Niğde 43 12 Kırşehir 44 34 Sivas 45 33 Çankırı 46 29 Ordu 47 55 Erzincan 48 23 Çorum 49 48 Tunceli 50 32 Amasya 51 27 Adıyaman 52 70 Kahramanmaraş 53 67 Bilecik 54 54 Kilis 55 64 Tokat 56 57 Konya 57 46 Sakarya 58 44 Osmaniye 59 68 Bayburt 60 51 Hatay 61 62 Gaziantep 62 40 Düzce 63 61 Aksaray 64 65 Afyonkarahisar 65 52 Bingöl 66 66 Yozgat 67 63 Van 68 60 Iğdır 69 73 Siirt 70 72 Bitlis 71 69 Mardin 72 74 Ardahan 73 71 Kars 74 58 Muş 75 77 Batman 76 78 Şırnak 77 75 Şanlıurfa 78 80 Hakkari 79 76 Diyarbakır 80 79 Ağrı 81 81
ARAŞTIRMA HANGİ KRİTERLERE GÖRE YAPILDI?
PARAMETRE AĞIRLIĞI %
EKONOMİ 25 Kişi başına düşen kamu harcaması 2.5 Kişi başına düşen araç sayısı 1.25 Kişi başına düşen konut sayısı 1.25 Kişi başına düşen ortalama kira geliri 1.25 Havayolu kullanım oranı 1.25 Kişi başına ödenen vergi 3.75 Satın alma gücü 3.75 Kişi başına düşen hane elektriği tüketimi 1.25 Kişi başına düşen mevduat miktarı 3.75 Yaratıcı sermaye reytingi 2.5 Fiziki altyapı reytingi 2.5
EĞİTİM 20 Bir anaokulu öğretmenine düşen öğrenci 3 Bir ilköğretim öğretmenine düşen öğrenci 3 Bir ortaöğretim öğretmenine düşen öğrenci 3 Üniversite mezunlarının yetişkin nüfusa oranı 8 Okur yazarlık oranı 3
SAĞLIK 20 Kişi başına düşen sağlık doktor sayısı 10 Kişi başına düşen hastane yatak sayısı 10
GÜVENLİK 15 Suç oranı 7.5 Deprem riski 7.5
KENT HAYATI 12 Spor tesisi kapasitesinin nüfusa oranı 1.2 Lisanslı sporcu sayısının nüfusa oranı 1.2 Araç başına düşen kaza sayısı 2.4 Ormanlık alanların kent alanına oranı 2.4 Hava kalitesi 2.4 Alışveriş merkezi sayısının nüfusa oranı 2.4
KÜLTÜR SANAT 8 Tiyatro seyircisinin nüfusa oranı 0.8 Tiyatro koltuk kapasitesinin nüfusa oranı 0.8 Sinema seyircisinin nüfusa oranı 0.8 Sinema koltuk kapasitesinin nüfusa oranı 0.8 Opera ve bale seyircisinin nüfusa oranı 0.8 Opera ve bale koltuk kapasitesinin nüfusa oranı 0.8 Kütüphane ve eser sayısının nüfusa oranı 1.6 Müze ziyaretçi sayısının nüfusa oranı 1.6
DÜNYA SIRALAMASINDA FRANSA BİRİNCİ "International Living" dergisinin son sayısındaki yaşam kalitesi endeksinde Fransa, arka arkaya 5. kez birinci oldu. Hayat pahalılığı, kültür ve eğlence, ekonomi, çevre, özgürlük, sağlık, alt yapı, güvenlik ve iklim konularının değerlendirildiği ankette, Fransa tüm alanlarda yüksek puanlar alarak 194 ülkenin önüne geçti.
Ulusal ve uluslararası istatistiklere göre yapılan ve derginin abonelerinin değerlendirmesine göre hazırlanan sıralamada, Türkiye 65. sırada yer aldı. Sonuncu ise Somali oldu.